Mijn hoogtepunt met EBBC Den Bosch in de jaren 70 - Rinie Mees

In de jaren 70 groeide EBBC Den Bosch uit van provincieclub tot topclub. In 1972 promoveerde EBBC naar de Eredivisie met ambitieuze voorzitter Rinus de Jong. Hij zorgde voor sponsors en was niet te beroerd om ook zelf te investeren. In 1975 kwam de toen beste basketballer van Nederland naar Den Bosch: Kees Akerboom. Met hem hoopte men kampioen te worden maar daarvoor bleek toch nog een lange weg afgelegd te moeten worden. De grote successen kwamen in seizoen '78-'79. Met de komst van spelers als Dan Cramer en James Lister en debuterend coach Ton Boot was de puzzel gelegd. In de Europa Cup 2 werd de finale bereikt door thuis na twee verlengingen met de benodigde 13 punten verschil te winnen van het Italiaanse Sinudyne de Bologna. De winnende score van Kirkland was een prachtige dunk. Dat vergeet ik nooit meer. De meest legendarische wedstrijd ooit!

Op 21 april 1979 was ik, samen met nog bijna 11.000 toeschouwers, in de Leidse Groenoordhallen bij de kampioenschapswedstrijd tussen Parker en EBBC. Een zinderende wedstrijd. Zes minuten voor tijd leek de buit voor Den Bosch binnen (52-66), maar het werd toch nog erg spannend. Parker had met balbezit 17 seconden de tijd om er nog een verlenging uit te slepen, het stond 78-80. In de laatste seconde blokt Kirkland een schot en daarmee het eerste Bossche landskampioenschap een feit. Dit hebben we uitbundig gevierd in de foyer van de Vinkenkamp, het ging tot diep in de nacht door. De Bossche dynastie was geboren en ik was erbij en zou er altijd bij blijven.

Halve finale Europa Cup 2 '78-'79: EBBC – Sinudyne de Bologna

Op carnavalsdinsdag was de ploeg deze keer helemaal compleet (ook Ton Boot! die geen vanwege vakantie geen schoolverplichtingen had)) afgereisd naar Italië. De nummer twee op de Italiaanse ranglijst was bij de pers veruit favoriet. Met topspelers van eigen bodem als Villalta, Caglieris, Bertolotti plus twee buitenlandse topspelers. De Amerikaan Wells (voorheen Kinzo!), en de absolute ster, de Joegoslaaf Cresimir Cosic. Ton Boot had vooraf een heilig vertrouwen in zijn spelers, hij schatte de kansen op vijftig procent. Zijn team had Europees immers al uitstekend gepresteerd, dus waarom ook niet tegen Sinudyne? De naam en faam van EBBC was inmiddels ook doorgedrongen bij de NOS . Op TV zou een ruime samenvatting worden uitgezonden en op radio werd live-verslag gedaan van deze wedstrijd. Verslaggever was de toen nog met een volle haardos getooide Jack van Gelder. De Bossche ploeg kreeg te maken met typische Italiaanse omstandigheden, 7000 tifosi (supporters in het Italiaans) stonden achter hun team en lieten niet na de tegenstander te bekogelen met muntstukken. De scheidsrechters en met name de Israëliër Zelinger bleek erg gevoelig voor de omstandigheden. . De thuisclub speelde overigens zonder Cosic die last had van een lichte rugblessure.

EBBC startte uitstekend, 6-11. James Lister was de grote man. Daar werd echter snel een stokje voor gestoken door scheidsrechter Zelinger. Binnen vier minuten trakteerde hij de Amerikaan op drie fouten. Boot nam een risico om hem te laten staan. En hoe voorzichtig James ook speelde, hij kreeg niet veel later ook zijn vierde (volkomen ten onrechte) P. Hij werd toen naar de kant gehaald en Den Bosch stapte over naar de 1-3-1 zone verdediging bij een 18-19 stand. Cramer en Akerboom hielden EBBC aanvallend aardig in de race en zorgden zelfs voor een voorsprong bij rust, 36-37. Ook in de tweede helft ging het gelijk op, 54-55. Een press van Bologna bracht de ommekeer, in no-time stond het 63-55. EBBC leed teveel onnodig balverlies en tegen de zone werd er van afstand met losse flodders geschoten. Den Bosch kon eenvoudig geen vuist meer maken en de thuisclub liep weg naar een voorsprong van 12 punten, de eindstand werd 85-73. In de eindfase was er nog een incident. Er stond nog één seconde op de klok met balbezit op eigen helft voor EBBC. Dekker gooide de bal naar de andere kant waar Kirkland de bal ontving. Hij werd op schandalige wijze onderuit geduwd door Martini. De scheidsrechters deden alsof ze niks gezien hadden. Terwijl Buff nog op de grond lag werd hij ook nog eens getrakteerd op een provocerende beweging van Martini. Buff reageerde met een trap tegen de schenen van de Italiaan. Gevolg: een gevecht, waar ook de andere spelers zich mee bemoeide. Italiaanse orde bewakers (stewards) bemoeiden zich er ook mee en stortten zich met zijn allen op een ordinaire (slaan, vastpakken, schoppen) wijze op Faber en Kirkland. Gelukkig wisten politieagenten erger te voorkomen. Na afloop was de vraag of dit gevolgen kon hebben voor Kirkland, bijvoorbeeld een schorsing.

De Italianen waren tevreden over het resultaat, zeker met de wetenschap dat Cosic er in Den Bosch er weer bij zou zijn. Aan de vooravond van de thuiswedstrijd tegen Bologna werden de messen geslepen. EBBC was tot op het bot gemotiveerd om de Italianen te verslaan en de finale te bereiken. Volgens Jan Dekker had er meer in de uitwedstrijd gezeten. Daarbij stak ook, dat EBBC de scheidsrechters niet bepaald mee had gehad en dat het thuispubliek voortdurend provoceerde. John van Vliet was van mening dat de tegenstander fysiek aangepakt moest worden, dan was er volgens hem een kans. Iedereen zou goed moeten draaien, stelde de coach die de kans op de finale op minder dan vijftig procent schatte. De coach van de tegenstander, de Amerikaan Driscoll zag de wedstrijd met enige zorg tegemoet. Den Bosch had hem aangenaam verrast. Hij sprak over een technisch misschien niet briljante ploeg, maar wel erg strijdvaardig. De belangstelling voor de thuiswedstrijd was enorm, de Vinkenkamp had wel vier keer uitverkocht kunnen worden. Ruim 2000 gelukkigen konden de wedstrijd bijwonen. Voor diegenen die niet binnen konden was er ook deze keer een rechtstreeks radioverslag en een ruime samenvatting bij de NOS televisie.

Het was al vroeg in de middag aardig druk in de kantine van de Vinkenkamp. Om de tijd naar de wedstrijd te doden werd er gekaart, gegokt en vooral veel voorbeschouwt. Het was er gezellig en toen rond vijf uur barkeeper Van Lieshout het vet aanzette, was hij binnen het uur door zijn frites en frikadellen heen. De spelers waren al vroeg aanwezig en zichtbaar nerveus. Sommige hadden nog gewoon gewerkt en een enkeling dronk nog snel even een bakkie koffie. De wedstrijd begon om half negen maar om zeven uur zaten de tribunes al vol en de speaker van dienst vroeg voortdurend om zoveel mogelijk in te schuiven. De hal puilde uit. De supporters hadden zakken vol confetti meegesleept, spandoeken, toeters en alles wat maar geluid kon maken. De sfeer zat er geweldig in. Er waren nog meer opmerkelijke zaken rond deze wedstrijd. Bij de kassa meldden zich zo’n 10 Belgische Italianen die per se de heer De Jong wilden spreken. Wat bleek. De voorzitter ging vaak op zondagmiddag basketbal kijken bij Racing Maes en ging dan altijd eten bij de plaatselijke Italiaan. Hij had ze beloofd kaarten te regelen als ze eens een wedstrijd in Den Bosch wilden bezoeken. En,daar wilden ze nu gebruik maken. De tien werden binnengelaten met de plechtige belofte dat ze de club van mijnheer De Jong zouden steunen. Er was ook veel politie, die uiteraard ook hadden gehoord van de gebeurtenissen in Italië, een week eerder. De FIBA-baas zelf notabene, Boris Stankovic had daar op aangedrongen bij de voorzitter van de NBB, Jan Berteling. Hij stuurde ook twee topscheidsrechter naar de Vinkenkamp: de Brit Turner (schoonzoon van Stankovic) en de Pool Soltysiak.

Sinudyne was deze keer op volle oorlogssterkte, dus met Cosic. Ook Boot kon beschikken over al zijn spelers. Het voorval met Kirkland had gelukkig geen gevolgen voor hem gehad. EBBC was onder leiding van een goed schietende Cramer sterk begonnen. Verdedigend werd heel veel druk gezet op de passlijnen. De spelers werkten zich helemaal te pletter wat ook te zien was in de aanvalsrebound. Bij elk schot waren er altijd wel spelers bezig die rebound te pakken. Dat leverde de nodige scores uit tweede kansen op. Na drie minuten ging de startende guard van de tegenstander, Caglieris door zijn enkel. Hij was op de voet van Dekker gestapt en kon niet meer meespelen. Het stond toen 11-6. Zijn plaatsvervanger Valenti bleek een bijzonder goede stand-in. Bij 17-8 vluchtte coach Driscoll in zijn eerst time-out. EBBC liep daarna nog verder weg. Kirkland benutte zijn specialiteit, namelijk scoren onder het bord. Bij één van die acties was dat een drievoudig succes. Hij scoorde 27-18, benutte zijn bonus en zorgde ervoor dat Cosic al tegen zijn derde fout aanliep. Toen de starters (Cramer en Lister) werden vervangen en Akerboom het netje niet kon vinden, kregen de gasten de kans om terug te komen, 32-25. Boot wisselde zijn man to man-verdediging af met een 1-3-1 zone. Dat laatste was geen succes, de Italiaan Bertolotti schoot vanuit de hoeken de zone aan gort. Met minder dan een minuut schoot Faber raak, 46-39. Het antwoord van Bologna, 46-41. De laatste aanval was voor Den Bosch, Cramer mistte en met vier seconden pakte Wells de rebound. Twee meter over de middenlijn schoot hij de bal via het bord in het eindsignaal binnen, 46-43 na twintig minuten.

Hoe vreemd het ook klinkt, het was misschien wel niet zo erg dat de Italianen makkelijk terug konden komen. Zij gingen met een goed gevoel de kleedkamer in en kwamen er uit met het idee dat ze dit “varkentje wel even zouden wassen”. Bij Den Bosch was het omgekeerde het geval, vooral bij Kees Akerboom. Hij baalde van zijn eerste helft en had zich voorgenomen om dat na rust recht te zetten. Dat hebben de Italianen geweten. Nederlands beste schutter was formidabel, hij scoorde 10 van zijn 12 pogingen en vaak van enorme afstanden. Het stond snel 52-43. Een time-out van Bologna kon het momentum van EBBC niet stoppen. 54-43, 58-47 en 64-53. Ook het publiek liet zich niet onbetuigd, het scandeerde voortdurend teksten als: “Ole, Ole, Den Bosch Ole, Den Bosch is onze glorie en Heja Den Bosch”. Acht minuten voor tijd scoorde Cramer na een steal 66-53 en voor de eerste keer stond de thuisploeg virtueel in de finale. Heel even maar, want al snel stond het 68-59. Toen Akerboom weer scoorde liep het verschil weer op, 74-64. Daarna bleef de marge rond de 10-12 punten. Het bleef bloedstollend spannend. Met nog 2.30 te gaan bij 82-72, liep Wells tegen zijn vijfde fout aan. Akerboom brengt de marge naar 14, Cosic weer naar 12 en Dekker weer naar 14 om daarna een stomme en onnodige P te maken. Valenti benutte koelbloedig zijn beide vrije worpen, 90-78. De laatste aanval was voor de thuisclub. De bal ging eerst naar Lister die een hele puike wedstrijd speelde, er werd een harde P op hem gemaakt. Omdat de gasten nog niet in fouten last waren ging de bal naar de zijkant. De aanval eindigde met nog zes seconden te gaan bij Cramer, die miste en met 90-78 werd het verlengen omdat de marge ook in Italië 12 was. In alle hectiek kon commentator Mart Smeets het niet goed meer volgen, hij dacht in eerste instantie dat de Italianen door waren. Overigens maakte de NOS een lange en boeiende samenvatting met prachtig commentaar van Smeets.

In de extra vijf minuten (verlenging) blijft de marge voortdurend rond de twaalf punten. Akerboom ging door met scoren maar dat gold ook voor plaaggeest Cosic. Vlak voor het einde, bij 96-83 kreeg Villalta twee vrije worpen waarvan hij er, gelukkig één miste, 96-84. De laatste aanval was opnieuw voor EBBC en ook deze keer eindigde de aanval bij Cramer die helaas weer het netje niet kon vinden. Opnieuw een verlenging. Die begon slecht voor EBBC, Akerboom liep tegen zijn vijfde fout aan. Een typisch Bosch woord van drie letters ging rond op de East-side. Den Bosch gaf echter niet op, Van Essen verving Kees goed en Kirkland die aanvallend en vooral verdedigend (vijftig minuten!) een geweldige wedstrijd speelde, scoorde onder het bord. Minstens zo belangrijk daarbij was dat Cosic ook tegen een P aanliep en daarmee ook hij een volle strafkaart had. Buff benutte zijn bonus niet en het verschil was twaalf punten. De Italianen misten waarna Cramer het verschil op 14 zette, dat doet , Van Essen (102-88) later ook waarna Cramer de kans krijgt om met twee vrije worpen de marge op 16 te zetten. Hij miste er echter één (103-88). Twee vrije worpen van Villalta zette vlak voor tijd 103-90 op het bord. Bologna zette een full court press neer. Lister nam de bal in, zag Kirkland aan de zijkant zich vrijmaken en gooide de bal naar hem. Die dribbelde het hele veld over, zette net na de vrije worplijn af voor een verwoestende dunk die op kilometers afstand hoorbaar was, de Vinkenkamp explodeerde bijkans. Met 10 seconden stond het 105-90. De laatste score van de tegenstander werd uiteraard toegestaan, de klok liep door en de wedstrijd eindigde bij 105-92. EBBC had de finale van de Europacup II bereikt, uniek voor Nederland!

Meteen na het eindsignaal werd het veld overspoeld met supporters die hun geluk niet opkonden. Coach Boot vond na afloop dat zijn mannen fantastisch verdedigd hadden en dat je ook een beetje geluk moet hebben in dit soort wedstrijden. Kees Akerboom wist dat het er in de tweede helft echt op aan zou komen. Hij was te snel tegen 2 P’s in de eerste helft aangelopen. Na rust ging zijn eerste schot er in en daarna ging het vanzelf. Kees had 32 punten gescoord tegen 76%! Minder opzichtig misschien maar wel heel erg belangrijk was de rol van Kirkland. Hij speelde vijftig minuten en was verdedigend super. Scoorde 19 punten tegen 74% en als slagroom op de taart was zijn laatste score er eentje om in te lijsten. Zijn dunk en (laatste) winnende score zette de Vinkenkamp op zijn kop. Voorzitter de Jong had er vooraf niet al teveel vertrouwen in (een niet ongebruikelijke houding van hem). Hij heeft niet veel van de wedstrijd gezien, de tweede helft heeft hij in zijn auto zitten luisteren naar het verslag op de radio door Jack van Gelder die in de eindfase bijna hysterisch werd. De voorzitter was (voor zijn doen) als een speer de hal in gesneld na het laatste fluitsignaal en kon zijn geluk niet op: wat voor onmogelijk was gehouden was gebeurd. De finale stond twee weken later op de agenda in het toenmalige Joegoslavische (thans Kroatië) Porec, tegenstander was het Italiaanse Gabetti Cantu.

Finale Play-offs '78-'79: EBBC Den Bosch – Parker Leiden (best of three)

Op 18 april zouden beide teams elkaar voor de eerste wedstrijd ontmoeten in de Vinkenkamp. Ook deze keer had die hal wel ettelijke keren uitverkocht kunnen worden, zoveel belangstelling was er. Even werd gedacht aan uitwijken naar de Brabanthallen, maar die gedachte werd al snel verworpen. Het thuisvoordeel zou dan teniet gaan. Tegenstander Parker Leiden had wel die move gemaakt. Het zou haar thuiswedstrijd spelen in de Groenoord-hallen in plaats van de Vijfmei-hal. In de competitie hadden beide teams elkaar in evenwicht gehouden door beide hun thuiswedstrijden te winnen. In het begin van de eerste helft ging het gelijk op, 24-24. Toen Boot in een time-out zijn tactiek wijzigde, hij schakelde over op een 3-2 zone, kantelde de wedstrijd. Parker wist hier geen raad mee en EBBC had in die periode een met scherp schietende Cramer (7 op 7). Van 41-30 werd het 47-34, om met 51-34 te gaan rusten. Er lag een stevige solide basis voor de winst. Na de pauze kwam Parker nog even dichtbij, 67-58 maar toen knalde Kees Akerboom er een feilloze serie van vier op vier in en stelde de zege veilig, 81-64. Behalve de eerste 10 minuten had Parker nooit serieus tegenstand geboden. Het publiek reageerde hierop met het zingen van: ”t zijn maar amateurtjes”. Cramer schoot 22 punten tegen 69%. Boot vond de winst een teamprestatie. De return zou een heel andere wedstrijd worden voorspelde hij, de kans op winst daar en het kampioenschap schatte hij op 30%. Mocht het op een derde wedstrijd in de Vinkenkamp uitdraaien dan zag de coach dat met vertrouwen tegemoet.

Het is 21 april 1979 als een nooit meer verbroken record gestalte krijgt. In de Leidse Groenoordhallen zijn maar liefst 10.800 toeschouwers getuige van de finale om het Nederlands basketbalkampioenschap. In de hoek van de zaal speelt zelfs een complete band om ook de factor amusement invulling te geven. Ook vele Bossche supporters hadden de weg naar Leiden gevonden, zo ook Cees de Boer. Hij gaat de tribune op en laat uitbundig blijken voor Den Bosch te zijn. Een Leidenaar bevalt dat niet en geeft de toch niet klein uitgevallen Bosschenaar (2.02) een klap. Cees stort neer en kennelijk was de klap zo hevig dat het zijn geheugen heeft aangetast want heden ten dage weet de sympathieke telefoonmonteur zich er niets meer van te herinneren. De toon was wel gezet. De ruim zeshonderd meegereisde Bossche supporters lieten zich door het voorval niet uit het veld slaan. EBBC evenmin want zij zagen de wedstrijd met vertrouwen tegemoet. Boot had immers al aangegeven dat bij een nederlaag de derde wedstrijd thuis in de Vinkenkamp de titel zou opleveren. Zijn mannen konden daarom vrijuit spelen. Hij had ze ook verteld dat ze niet in paniek hoefden te raken als de thuisclub furieus zou openen.

Dat laatste klopte helemaal. Leiden opende met een 10-2 voorsprong. EBBC raakte nimmer in paniek en onder leiding van Cramer ( 1^e zeven minuten 7 op 7!) kwam de ploeg bij 18-18 op gelijke hoogte en nam geleidelijk aan het initiatief. De thuisclub vocht voor haar kansen en deed dat met alle middelen. De scheidsrechters Van Dishoeck (in 2010 overleden) en Lindenberg traden hier consequent tegen op waardoor een aantal spelers snel in foutenlast kwamen. Plaat had al na veertien minuten 4 P’s en Bruinsma lag er na rust al snel uit met een volle strafkaart. Ook EBBC kwam niet ongeschonden uit de strijd. Dertien seconden voor rust knalde Collins keihard tegen de knie van Al Faber die per brancard werd afgevoerd en naar het ziekenhuis werd gebracht. Ton Boot kwam zo na het eerdere afhaken van John van Vliet wel heel krap in zijn grote mannen te zitten. Bij rust stond het 40-42. Na de hervatting schakelde Boot over op een 1-2-2 zone. Dat werkte en met een met scherp schietende Cramer liep de ploeg weg: 44-52 en 52-66 met nog zes minuten op de klok. De titel kwam wel heel dichtbij voor Den Bosch. Dat beseften ook een aantal fanatieke aanhangers van de thuisclub, die in plaats van hun team te steunen overgingen op het provoceren van de Bossche supporters. Dat duurde gelukkig maar heel even omdat EBBC plotseling begon te prutsen. Onnodig balverlies en onzuiver in de afwerking stelde de thuisclub weer in staat om dichterbij te komen. Die rook bloed en plotseling lukte alles. Van 66-76 werd het 74-76 met nog 2.48 te gaan. Boot nam een time-out om de rust terug te brengen. Scores van Akerboom en Cramer gaven weer wat lucht, 74-80. Opnieuw tweemaal onnodig balverlies maakte de wedstrijd opnieuw spannend: 78-80 met nog zeventien seconden en Leiden met de laatste aanval. Zij pasten de bal rond voor het laatste schot en vinden Collins die afdrukt. Die had niet op Kirkland gerekend die met een formidabel blok de bal uittikt. Er staat dan nog één seconde op de klok. Die inbounce werd een prooi voor Lister en zo haalde EBBC haar eerste kampioenschap van Nederland binnen.

Rinus de Jong had het allemaal niet meegemaakt. Hij kon zoals zo vaak, niet met de spanning overweg en had de wedstrijd in zijn auto gevolgd. Hoewel ook de radio durfde hij ook niet constant aan te laten staan. Hij was echter wel heel snel op het veld om in de vreugde te delen. Zijn grote droom was eindelijk uitgekomen, Kampioen van Nederland. Dat gold ook voor Ton Boot die dat dolgraag met Den Bosch wilde bereiken. Als speler was hem dat niet gelukt en nu wel als coach. Cramer had zich in de play-offs en in het bijzonder in deze wedstrijd onderscheiden met 28 punten tegen 59%. Het was zijn revanche voor zijn slechte spel in de Europacupfinale. Hij had beloofd om harder te werken dan ooit om in de play-offs van waarde te zijn voor zijn team. Dat maakte hij volledig waar. Parkers coach Blom benaderde de shooting-guard na afloop onmiddellijk om hem te polsen voor een overgang naar Leiden. Iets minder opvallend misschien, maar wel heel belangrijk was de rol van Kirkland. Hij was goed voor 18 punten tegen 54%, pakte 9 rebounds en legde in de man to man verdediging Collins aan de ketting. Letterlijk en figuurlijk bereikte hij het hoogtepunt met zijn block vlak voor tijd. Het was beslissend voor het binnenhalen van het kampioenschap.

Al Faber had de pech in het ziekenhuis via een radio het kampioenschap te mogen beleven. Hij voegde zich pas later bij zijn maten. Het hele spul maakte zich op voor een feest in de foyer van de Vinkenkamp. Toen de spelersbus iets na twaalven daar aan kwam, werd deze al op de Grobbendoncklaan door honderden supporters verwelkomd. Het laat zich raden wie met de beker als eerste de foyer binnenkwam. Juist, Al Faber, de ‘pechvogel’ van de avond. Het feest duurde tot ’s-ochtends zes uur. Tussendoor waren De Jong en Kwaks nog even gaan praten met Lister over een mogelijk langer verblijf van de Amerikaan in Den Bosch. Saillant feestdetail: rond vier uur was er nog maar één vaatje bier. In allerijl is er toen nog een aantal vaten geleend bij de “Gele Hoeve” (thans Wapen van Rosmalen), een bekende plek voor het basketbal, omdat Rob van Essen er enkele maanden onderdak had gevonden.

Tags: